Opeens staat ze voor me, een 16-jarige meid met lange donkere krullen, bruine lachende ogen en een gebloemd mondkapje: ‘Oeps, sorry mevrouw …,’ haar rode nepnagel wijst naar de plek waar haar mond verstopt zit. Verschrikt draai ik me om en loop de drogist weer uit, frommel in mijn jaszak en vis er een papieren mondkapje uit. Ik pruts het ding om mijn oren en stap alsnog de winkel binnen. Het meisje knipoogt en steekt haar duim in de lucht.

Met een glimlach achter mijn mondkapje inspecteer ik het rek met tandpasta. De vrolijkheid van het meisje doet me goed, ondanks dat ze me de les leest.

Wat een flair heeft deze meid!

Het had ook anders gekund.

‘Goedemorgen mevrouw, het spijt me maar ik moet u vragen een mondkapje te dragen. Anders mag ik u niet in de winkel toelaten.’ Tuurlijk was ik de winkel uitgelopen, had ik mijn mondkapje uit m’n zak gehaald en met het ding op alsnog de winkel binnengegaan.

Het verschil is … nu sta ik hier met een glimlach. Dankzij haar!

Herken je dat? Iemand zegt iets wat je helemaal niet leuk vindt en toch heb je geen rotgevoel bij de boodschap. Sterker, je hebt begrip. Ook al krijg je misschien niet je zin.

Hoe flikt iemand dat?

In de mondelinge communicatie heb je allerlei trucjes: een glimlach, oogcontact, een energieke open houding, een vriendelijke toon, aardige woorden … je kunt alles wat je in huis hebt inzetten om de boodschap te ‘dragen’.

Op papier heb je die mogelijkheid niet.

Tenminste, dat lijkt zo.

 Op papier moeten jouw woorden het doen zonder je glimlach, je vriendelijke oogopslag, je houding en je stem … je woorden moeten het zelluf doen.

Jarenlang dacht ik dat correcte communicatie het sleutelwoord was. Mijn brieven en mails waren dan ook zorgvuldig opgestelde teksten. Berichten waar niks op aan te merken was.

Of toch wel?

Mijn teksten waren ook saai! Dertien in een dozijn, brieven en mails die zo neutraal waren dat ze door iedereen geschreven hadden kunnen zijn en voor iedereen bestemd. Teksten die niets van mij als persoon blootgaven. De kale boodschap.

Geen glimlach

Geen vriendelijke blik

Geen knipoog

Want … op papier heb je die mogelijkheid niet.

Dat dacht ik tenminste …

Toch kan je ook schriftelijk communiceren met flair. Bijvoorbeeld door lijmwoorden te vermijden. Met lijmwoorden plak je zinnen aan elkaar. Weet je ze nog, de voegwoorden? Denk aan die, maar, waardoor, zodat, hoewel ... Stuk voor stuk woorden voor stroperige zinnen

Neem deze zin:

Er zijn op de aardbol veel beschermde diersoorten die ondanks de bescherming door natuurorganisaties met uitsterven worden bedreigd.

Welke basisboodschappen heeft deze zin?

1. Op de aardbol zijn veel beschermde diersoorten.
2. Natuurorganisaties beschermen deze diersoorten.
3. Toch worden de beschermde diersoorten met uitsterven bedreigd.

Een heel verschil, maar nog geen flair.

 Wat zou er gebeuren als je deze boodschap schrijft met een clownsneus op je neus? Wat zou er gebeuren als je jezelf laat zien in je tekst? Wat zou er gebeuren als je meer spreektaal gebruikt? Onaffe zinnen schrijft? En vooral: alle clichés en officiële vormelijkheden bij het grofvuil zet?

Met flair …

 De rivierdolfijn, de ijsbeer en de oerang oetan … een paar dieren uit de lange lijst met bedreigde diersoorten. Ze zijn beschermd en toch met uitsterven bedreigd. Hoe kan dat?

Cabaretier Marcel Verreck zong ooit:

Ga naar buiten

En ga fluiten

Zeg eens een mens gedag

En probeer weer kind te zijn

Blijf niet wonen

In patronen

Ben ik soms bang?

Durf jij buiten de gebaande paden te treden? Durf jij jezelf te laten zien in je woorden en zinnen? Doe het! Ontmoet je lezer. Zie de ander voor je. Gebruik taal die je eigen is. Blijf niet hangen in het patroon van ouderwetse woorden … dán schrijf je met flair.

En voor de echte durfal onder ons … 

Doe die clownsneus op, sla een vrolijke boa om of zet die te gekke zomerhoed op je hoofd … wedden dat je teksten met flair schrijft!

Judith is schrijver, trainer en coach. Dagelijks leert ze professionals hoe zij makkelijker teksten schrijven die ook nog eens prettiger leesbaar zijn. In haar blogs lees je schrijftips waarmee je direct jouw teksten kunt verbeteren.